Խութ-Բռնաշենի Մահբուբան (Մահբբանք) գյուղից ոչ հեռու նույնանուն վանքն էր, իսկ նրանից 2-3 կմ հեռավորության վրա՝ Ծովասարի արևելան փեշին, Մահբբանքի կամ Ամիրի ամրակուռ բերդը։ Վանքի ու բերդի կառուցման մասին սերնդե-սերունդ մի հետաքրքիր ավանդազրույց է անցել, որն իր «Սասնա ազգագրությունը» արժեքավոր աշխատության մեջ գրի է առել ազգագրագետ Վարդան Պետոյանը (Երևան, 1965)։

Այսօր արդեն տեղին է ավելի ընդարձակ անդրադառնալ, թեև հայաստանյան մամուլում լայն տարածում չգտած, բայց ընթացիկ զարգացումների համատեքստում բավականին խնդրահարույց մի հարցազրույցի։ Ավելի ճիշտ, այդ հարցազրույցում տեղ գտած առաջին հայացքից մի քանի արատավոր ձևակերպումների, որոնք, հուսով եմ, անզգուշության կամ չիմացության, բայց ոչ երբեք մեր առաջատար կուսակցություններից մեկի քաղաքական համոզմունքի կամ նորովի դիրքավորման դրսևորումն էին։ Խոսքն օրեր առաջ «Երկրի հյուրասրահը» հաղորդաշարի տաղավարում ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հակոբ Տեր-Խաչատուրյանի հարցազրույցում տեղ գտած մի քանի ապակողմնորոշիչ ու հիմնազուրկ ձևակերպումների մասին է։ Անշուշտ, կրկեսի վերածված հայաստանյան քաղաքականության պարագայում նման ձևակերպումները հազիվ թե հատուկ ուշադրություն ու արձագանք պահանջեին, եթե հնչեցված չլինեին ՀՅԴ բարձրագույն ներկայացուցչի կողմից։

Օրեր առաջ դեռևս ինքնիշխան Հայաստանի հնարավոր գաղութացման մասին համառոտ ակնարկ էր ներկայացրել հարգարժան Ստեփան Դանիելյանը։ Շարունակելով թեման, կփորձենք ներկայացնել մի քանի դիտարկումներ, որոնք թուրքական տուն կատարած այցի ֆոնին, պարզապես չարագուշակ են նկատվում։ Թեման խորապես ըմբռնելու համար կփորձենք եվրոպական գաղութատիրության դասական սահմանման հիմքի վրա պրոյեկտել հայկական քաղաքական դաշտը, դրա վրա իմպերիալիստական երկրների ազդեցությունը, ակնհայտ ռիսկերը, դրանց կործանարար ալգորիթմը։

Շուտով տասնյակ հազարավոր հայերի նոր տեղահանություններ կլինեն, այս անգամ՝ Լիբանանից. Իսրայելը պատրաստվում է Լիբանանի վրա ցամաքային հարձակման:

Վերջին շաբաթներին Նիկոլը ավելի ու ավելի մոլեռանդությամբ է համոզում Ադրբեջանին՝ ստորագրել, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիրը»՝ առաջարկելով նույնիսկ կիսատ տարբերակով գնալ այդ արարողությանը։

1722-ին աֆղանները գրավեցին Իրանի մայրաքաղաք Սպահանը եւ գլխատեցին Հուսեյն շահին։ Իրանի թուլացումից փորձեցին օգտվել ռուսներն ու օսմանցիները։ Ռուսական զորքերի կասպիական արշավանքից մեկ տարի անց՝ 1723-ի հունիսին, օսմանյան բանակը գրավեց Թիֆլիսը եւ շարժվեց դեպի Արարատյան դաշտ ու Արցախ։

Ինձ մոտ հարց է առաջացել, թե ինչու Փաշինյանը չմասնակցեց Բայդենի կազմակերպած հրաժեշտի ընդունելությանը՝ Նյու Յորքում:

Լուր առանք, որ սահմանի վրա էլի պրովոկացիա ա եղել. հաճախ էր լինում, արդեն սովորել էինք։ Մյուս օրն իմացանք, որ լուրջ պրովոկացիա էր։

Եթե կարճ անդրադարձ ունենանք Փաշինյանի նյույորքյան այցին, երեք արձանագրումներ կարող ենք անել. 1. Փաշինյանի քաղաքականությունը դարձյալ տեղավորվում է պատրանքների, իր պրիմիտիվ պատկերացումների վրա: Պատահական չէ նրա զույգ ելույթների երկու կարգախոսները՝ «Ապագա կա» և «Լավ ասենք, որ լավ լինի»

Մեկուկես տարի առաջ մեր շենքում նոր վարձակալ հայտնվեց: Կույր էր, ու չնայած ընտանիքը՝ տղան, հարսը, մայրը, թոռնիկը հոգատար մարդիկ էին, անմարդամոտ էր թվում: Որոշակի ժամի, առավոտ, տղան, կամ մայրը նրան բակ էին իջեցնում, տեղավորում փոքրիկ պուրակի ցայտաղբյուրի կողքի նստարանին, իրենք վերադառնում առտնին հոգսերին: Տղամարդը, համակերպված վիճակին, գլուխը կախ, համրիչի հատիկներն էր ետ ու առաջ գցում, միշտ անտարբեր նրանց հանդեպ, ովքեր նստում էին զրուցարանի ազատ տեղերում: